Haute couture (wysokie krawiectwo — tłumacząc dosłownie z francuskiego) to dział luksusowej mody, gdzie profesjonaliści w dziedzinie krawiectwa zajmują się szyciem ubrań na zamówienie indywidualnych klientów. Bardzo często te projekty są szyte ręcznie, mają misterne wykończenia, luksusowe materiały i niepowtarzalne ozdoby. Tytuł “haute couture” jest chroniony prawnie i może być używany tylko przez domy mody, które spełniają rygorystyczne standardy francuskiej izby mody w Paryżu.
W tym artykule:
- dowiesz się, czym jest krawiectwo wysokie i jakimi zasadami kierują się domy mody. Haute couture fashion jest jednym z bardziej skomplikowanych trendów w modzie.
- poznasz techniki haute couture i jego historię. Okazuje się, że francuskie domy mody niemal w całości przejęły tę szkołę.
- zobaczysz, kto nosi haute couture i czy to jeszcze moda, czy już może sztuka. Suknia haute couture może kosztować dziesiątki tysięcy dolarów, a nawet i setki. Zastanowimy się też, czy projekty haute couture mają jeszcze sens w XXI wieku.
Nie interesuje Cię ten temat? Nie jesteś fanką wielkich domów mody? Żaden problem, zobacz nasz wpis o modnych kurtkach na zimę 2024/2025!
Historia haute couture — początki kolekcji couture
Haute couture jest zakorzenione w XIX-wiecznym Paryżu, zrewolucjonizowało modę, ustanawiając ekskluzywny system — szytych na miarę, wysokiej jakości ubrań, na które mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi. Ruch ten zapoczątkował Charles Frederick Worth, znany jako „ojciec haute couture”. Podejście Wortha było przełomowe: tworzył projekty na zamówienie dla indywidualnych klientów i prezentował swoją pracę w sezonowych kolekcjach, co trwa do dziś. Jego sukces zainspirował innych projektantów do pójścia w jego ślady, co doprowadziło do powstania wielu prestiżowych domów mody. Ale czy faktycznie Worth był pierwszy? Niektóre źródła podają, że Marie-Jeanne „Rose” Bertin, która pracowała dla Marii Antoniny, wyniosła modę haute couture na pierwszy plan kultury popularnej. Możliwe, że to dzięki niej ten trend zaczął się rozwijać.
Przez cały XX wiek haute couture definiowało Paryż jako epicentrum luksusowej mody. Zwłaszcza okres po II wojnie światowej oznaczał jego złoty wiek, a projektanci tacy jak Christian Dior, Coco Chanel i Yves Saint Laurent przekształcili styl dzięki kultowym projektom. Przykładem jest Dior, który podkreślał kobiecość obszernymi spódnicami i wąskimi taliami. Haute couture stało się synonimem przepychu i elegancji, przyciągając klientów o wysokim profilu, od rodziny królewskiej po gwiazdy Hollywood Pomimo ewolucji i wyzwań, takich jak rozwój mody ready-to-wear pod koniec XX wieku, haute couture zachowało swój ekskluzywny status.
Zasady haute couture
Liczba domów mody, która przynależy do Izby Haute Couture jest ruchoma — w każdej chwili, jakiś projektant może do niej przystąpić. Obecnie liczba oscyluje wokół 20 domów mody. Jak dostać się do Izby Haute Couture? Należy spełnić 3 podstawowe warunki:
- Dom mody musi zatrudniać przynajmniej 25 osób, w tym projektantów i modelki
- Obowiązkowo przynajmniej 2 razy w roku zaprezentować kolekcję na pokazie w Paryżu (wyjątek stanowią domy mody Fendi i Dolce & Gabbana, których pokazy odbywają się w Mediolanie).
- Podczas paryskiego pokazu dom mody musi zaprezentować minimum 35 stylizacji (na dzień i na noc), z których każda musi być unikatowa.
Rola Paryża w haute couture
Jak już wcześniej wspomniałyśmy — prawdopodobnie tam w ogóle narodził się ten modowy kierunek. Rola miasta została wzmocniona w latach 50. XX wieku, gdy Dior, Balenciaga i Chanel zaprezentowali światu unikalne kolekcje. Paryż nadal pozostaje centrum tego ekskluzywnego sektora, ponieważ Fédération de la Haute Couture et de la Mode zarządza statutami haute couture i organizuje dwa coroczne tygodnie mody. Takie wydarzenia przyciągają uwagę krytyków i koneserów z całego świata.
Znani projektanci haute couture – “krawiectwo na miarę” i domy mody: Dior, Chanel, Givenchy
Znani projektanci haute couture, tacy jak Christian Dior, Coco Chanel, Yves Saint Laurent i Hubert de Givenchy, wnieśli trwały wkład w rozwój i popularność tej formy mody. Christian Dior zasłynął w 1947 roku dzięki “New Look” – stylowi z wąską talią i szerokimi spódnicami, który przywrócił kobiecą elegancję po latach prostoty i ograniczeń wojennych. Chanel, z kolei, była pionierką w tworzeniu wygodnej, a zarazem luksusowej mody dla kobiet, co najlepiej odzwierciedlają jej słynne tweedowe garnitury i “mała czarna” sukienka. Yves Saint Laurent, który rozpoczął karierę u boku Diora, wprowadził elementy gotowej do noszenia (prêt-à-porter) elegancji, równocześnie utrzymując swoje haute couture na najwyższym poziomie artystycznym. Każdy z tych projektantów wniósł unikalną wizję, która wpłynęła na ewolucję mody i sprawiła, że haute couture stało się symbolem luksusu i kreatywności na światową skalę
Prêt-à-porter a haute couture — różnice
Prêt-à-porter (ready-to-wear) i haute couture to dwa różne podejścia do mody, które różnią się zarówno procesem produkcji, jak i dostępnością. Haute couture to wyrafinowana, ręcznie wykonywana moda luksusowa, której każdy element jest projektowany na miarę dla indywidualnych klientów. W przeciwieństwie do tego prêt-à-porter jest modą produkowaną masowo w standardowych rozmiarach, co pozwala na większą dostępność i przystępność cenową. Kolekcje prêt-à-porter są prezentowane na pokazach mody i dostępne w sprzedaży detalicznej w butikach na całym świecie, umożliwiając szerszemu gronu klientów korzystanie z najnowszych trendów, jednak bez personalizacji, którą oferuje haute couture. W efekcie haute couture pozostaje synonimem unikalności i luksusu, podczas gdy prêt-à-porter demokratyzuje modę, czyniąc ją dostępną na większą skalę
Szycie ręczne jako kluczowy element wysokiego krawiectwa
Szycie ręczne to esencja haute couture i podstawa jego unikalności oraz prestiżu. W atelier haute couture każda kreacja jest tworzona indywidualnie, z wykorzystaniem wyjątkowych technik, takich jak ręczne haftowanie, przyszywanie koralików i aplikacji, czy perfekcyjne wykończenia, co wyróżnia haute couture na tle produkcji masowej. Ręczna praca zapewnia nie tylko najwyższą jakość, ale także precyzyjne dopasowanie do sylwetki klienta, ponieważ każdy detal jest starannie opracowywany przez zespół wykwalifikowanych rzemieślników, takich jak krawcowi, hafciarze czy specjaliści od drapowania materiałów. Tego typu praca często wymaga wielu tygodni, a czasem miesięcy, aby stworzyć jedną unikalną suknię, przy czym każda jest formą sztuki, stanowiącą efekt wielu godzin precyzyjnej, manualnej pracy. Proces ten jest kluczowy dla haute couture, gdyż nadaje każdemu projektowi wyjątkowy, niepowtarzalny charakter, który odróżnia go od masowo produkowanych kolekcji
Kto kupuje haute couture? Tworzenie kolekcji haute couture
Haute couture jest przeznaczone dla niezwykle wąskiego grona klientów, którym zależy na unikalnych, luksusowych kreacjach, idealnie dopasowanych do ich indywidualnych preferencji. Klientami są najczęściej osoby zamożne, często arystokracja, celebryci, członkowie rodzin królewskich oraz kolekcjonerzy mody, którzy chcą posiadać wyjątkowe i rzadkie dzieła rzemiosła. Ponieważ haute couture jest wysoce ekskluzywne i kosztowne – ceny mogą sięgać setek tysięcy dolarów za jedną kreację – ta forma mody jest dostępna wyłącznie dla osób, które cenią i mogą sobie pozwolić na taką inwestycję. Co ciekawe, haute couture to również pole zainteresowania kolekcjonerów sztuki i kuratorów muzealnych, którzy nabywają te unikatowe dzieła jako formę artystycznego wyrazu.
Jaka będzie przyszłość haute couture? Zrównoważony rozwój w modzie pod znakiem zapytania
Czy oprócz fashionweeków haute couture tworzenie tych kolekcji ma jeszcze sens? Haute couture wykonywane jest przez wiele osób przez wiele dni, a nawet tygodni. Nie da się ukryć, że największe domy mody będą “pierwsze do odstrzału”, jeśli chodzi o zrównoważony rozwój w modzie. Pozostaje jednak kwestia uznawania wysokiego krawiectwa jako sztuki — cena projektów haute couture i ilość zużytych materiałów i zasobów ma wtedy mniejsze znaczenie. Jaka będzie przyszłość haute couture w cyfrowej przyszłości związanej ze sztuczną inteligencją? Tego jeszcze na ten moment nie da się przewidzieć. Prawdopodobnie AI może wspierać projekty haute couture, ale gdyby usunięto ręczne krawiectwo, to cały ten trend prawdopodobnie by upadł. W tych projektach chodzi o poświęcenie, misterne detale i niepowtarzalność połączoną z kreatywnością. Na ten moment sztuczna inteligencja nie jest więc w stanie zastąpić projektantów i krawców.
Psssst! Zobacz też nasz ostatni wpis. Doradzamy, jak ubrać się na jesienne wesele.
